Intervisie kent een verdeling van rollen. Juist de veelheid van rollen maakt het goed om naar het spel (de situatie) te kijken en met elkaar tot een voorstelling te komen. Het gevaar van intervisie is dat het verzandt in gezellig koffiedrinken, niet doorvragen, de dominerende stempel van één persoon, communicatiepatronen herhalen waardoor geen nieuwe inzichten worden bereikt. De verdeling van rollen en met name het aanstellen van een facilitator draagt bij aan de zinvolheid van intervisie.
Intervisie kent drie rollen die elke bijeenkomst gewisseld (moeten) worden. De rollen zijn de facilitator, de casusinbrenger, de overige leden en eventueel een intervisor. In elke bijeenkomst wisselen de eerst genoemde drie rollen. Dit om de gelijkwaardigheid van elke deelnemer te benadrukken.
Een kleine uitleg van deze rollen:
De casusinbrenger
Hij of zij brengt een casus in. Een situatie uit het werk, die op de een of andere manier vragen op roept, irriteert, het gevoel raakt, waar je niet los van komt. Elke casus heeft een vraagstelling. Aan het einde van de bijeenkomst heeft de inbrenger inzichten gekregen, die het mogelijk maken om met nieuw gedrag te experimenteren.
De facilitator
Voor mij was deze rol nieuw. De facilitator heeft een aantal specifieke taken. Een kleine opsomming:
- hij/zij is een soort van gespreksleider. Hij zorgt ervoor dat de structuur van een intervisie wordt doorlopen.
- Hij zorgt ervoor dat iedereen aan het woord kan komen. Hij structureert de communicatie en / of stelt vragen om communicatiepatronen duidelijk te krijgen.
- Hij bewaakt dat er geen adviezen worden gegeven, maar dat er helpende vragen worden gesteld.
- Hij stelt een methode voor aan de groep om de casus te onderzoeken of de vraagstelling op te lossen. Het liefst moet de methode helpend zijn bij het oplossen van de vraagstelling.
- Hij betrekt de groep, maakt de groep medeverantwoordelijk voor het bewaken van het groepsproces.
- De facilitator bewaakt de tijd, zorgt voor een ruimte en regelt koffie en thee.
De facilitator is dus iemand van de intervisiegroep. Bij de inzet van een externe facilitator (ook wel een intervisor genoemd) worden deze taken (tijdelijk) gedelegeerd (ook wel intervisiebegeleider genoemd). Een externe intervisor kan ook de taak op zich nemen om de facilitator rol bij het team in te trainen. We spreken dan over een intervisiecoach. Het voordeel is dat de groep na een aantal bijeenkomsten zelfstandig (zonder externe intervisor) verder kan. Ik wil nog een aparte blog schrijven over het verschil van een intervisiebegeleider en een intervisiecoach.
Wil je meer weten over deze drie rollen? Bellersen en Kohlmann (2021) hebben uitgebreid geschreven over deze drie rollen.
De overige leden
De overige leden stellen helpende vragen die de inbrenger aan het nadenken zetten. Het stellen van helpende vragen is voor sommigen heel moeilijk. De meeste mensen schieten al gauw in (goedbedoelde) adviezen. De facilitator (en ook de overige leden) kunnen bewaken dat er geen adviezen worden verstrekt. Dit kan al zeer lerend zijn voor de desbetreffende deelnemer.
Sommige leden kunnen in de rol van 'waarnemer' gaan. Een rol waarbij ze minder actief deelnemen aan het gesprek, maar meer letten op non-verbale communicatie, patronen, zoeken naar de kern van de situatie. Er wordt met name met deze rol gewerkt als de groep erg groot is. Op deze manier wordt iedereen maximaal betrokken bij de bespreking van de casus. Belangrijk is dat de deelnemer deze rol van te voren bekend heeft gemaakt aan de groep en na een tijdje de gelegenheid krijgt om zijn waarnemingen te melden.
De intervisor kan in twee verschillende rollen deelnemen aan de intervisie: als intervisiebegeleider of als intervisiecoach. In een aparte blog zal ik uit de doeken doen wat het verschil is tussen deze twee rollen en hoe beide rollen gestalte krijgen in mijn intervisies.
Mijn vraag aan jou
Herken je de situatie dat intervisie verzandt in een gezellig babbeluurtje? Ik ben nieuwsgierig naar jouw ervaringen. Welke aspecten dragen bij aan de verzanding. Volgens mij kunnen we daar veel van leren als we het herkennen.
Reactie plaatsen
Reacties